Je hebt verlofuren over. Wat doe je ermee? Neem je ze op voor wat extra rust, of laat je ze uitbetalen voor een extraatje op je loonstrook? Het is een vraag die veel mensen zichzelf stellen – vooral richting het einde van het jaar, of bij een contractwijziging.
Wat de slimste keuze is, hangt af van jouw situatie én van het soort verlof dat je hebt opgebouwd. In deze blog leggen we je uit welke soorten verlof er zijn, wanneer je verlof kunt laten uitbetalen en waar je rekening mee moet houden bij je keuze. Want of je nu kiest voor vrije tijd of extra inkomen: het is goed om te weten waar je aan toe bent.
Wat zijn je opties met verlofuren?
Als je aan het eind van het jaar nog verlof over hebt, sta je vaak voor een keuze: neem je de uren op, of laat je ze uitbetalen? Het antwoord is voor iedereen anders. De een kan een extra uitbetaling goed gebruiken, terwijl de ander liever kiest voor een paar dagen ontspanning.
In de kern komt het neer op een persoonlijke afweging: hecht jij meer waarde aan tijd, of aan geld?
- Kies je voor tijd, dan neem je verlof op. Je salaris loopt gewoon door en je bouwt tegelijkertijd pensioen op. Een goede keuze als je toe bent aan rust, of je vrije tijd belangrijk vindt.
- Kies je voor geld, dan laat je verlof uitbetalen. Handig als je tijdelijk extra inkomsten nodig hebt, bijvoorbeeld om iets te financieren of een financieel gat op te vangen.
Maar let op: niet elk verlof mag zomaar worden uitbetaald. Daarover lees je meer in de volgende sectie.
Welke soorten verlof zijn er?
Niet alle verlofuren zijn hetzelfde. De regels rond opnemen of uitbetalen hangen af van het type verlof dat je hebt opgebouwd. Grofweg zijn er twee categorieën: wettelijk en bovenwettelijk verlof. Daarnaast kennen sommige organisaties nog aanvullende regelingen, zoals ATV-dagen of seniorendagen.
Wettelijk verlof is het minimale aantal vakantiedagen waar je als werknemer recht op hebt. Dit zijn vier keer je wekelijkse arbeidsduur. Werk je fulltime, dan komt dat meestal neer op twintig dagen per jaar. Deze dagen zijn bedoeld om op te nemen, niet om uit te laten betalen. Wettelijke verlofuren vervallen bovendien meestal na zes maanden, tenzij anders afgesproken.
Bovenwettelijk verlof zijn extra vakantiedagen bovenop het wettelijke minimum. Werkgevers kunnen deze extra dagen toekennen via de cao of individuele arbeidsafspraken. In veel gevallen mogen bovenwettelijke verlofuren wel worden uitbetaald, mits de werkgever daar akkoord mee gaat.
Ook ATV- of seniorendagen vallen onder bovenwettelijk verlof. Of je ze mag laten uitbetalen hangt af van de afspraken binnen jouw organisatie.
Mag je verlof zomaar laten uitbetalen?
Of je verlof mag laten uitbetalen, hangt af van het soort verlof én van de afspraken met je werkgever. Wettelijk verlof is in principe bedoeld om daadwerkelijk op te nemen, zodat je kunt herstellen van je werk. Daarom geldt er een wettelijke bepaling: dit verlof mag niet worden uitbetaald zolang je nog in dienst bent.
Pas als je dienstverband eindigt, bijvoorbeeld bij ontslag of het aflopen van een contract, mogen niet-genoten wettelijke verlofuren worden uitbetaald.
Voor bovenwettelijk verlof gelden soepelere regels. Deze uren kun je vaak wel laten uitbetalen, maar alleen als je werkgever daar mee instemt. De afspraken hierover staan meestal in de cao of in je arbeidscontract. Hetzelfde geldt voor ATV-dagen en andere extra’s: uitbetalen mag, maar is geen automatisch recht.
Het is dus belangrijk om na te gaan welke afspraken binnen jouw organisatie gelden. Twijfel je? Vraag het na bij HR of controleer je arbeidsvoorwaarden.
Wat is de waarde van je verlofuren?
Als je ervoor kiest om verlofuren te laten uitbetalen, is het natuurlijk handig om te weten wat die uren waard zijn. Volgens de wet moet de uitbetaling gelijk zijn aan het loon dat je zou ontvangen als je die uren had gewerkt. Maar wat valt daar precies onder?
Het gaat niet alleen om je bruto uurloon. Ook vaste looncomponenten zoals vakantiegeld, een dertiende maand of eindejaarsuitkering tellen mee. Daarnaast kunnen structurele toeslagen, bonussen of provisies worden meegenomen, zolang ze regelmatig voorkomen en onderdeel zijn van je normale beloning.
Incidentele inkomsten – zoals een eenmalige overwerkvergoeding – tellen dan weer niet mee. De wet spreekt van loon dat “intrinsiek samenhangt met je werk”. Wat dat precies betekent, is in de loop der jaren verduidelijkt via rechtspraak.
Wil je precies weten wat jouw verlof waard is? Kijk dan niet alleen naar je uurloon, maar neem ook je loonstrook erbij om te zien welke vaste en variabele onderdelen mogelijk meetellen.
Let op: belasting bij uitbetaling
Verlofuren laten uitbetalen lijkt aantrekkelijk, maar houd er rekening mee dat je er netto minder aan overhoudt dan je bruto zou verwachten. Dat komt doordat verlofuitbetaling valt onder het zogenoemde bijzonder tarief. Dit is een hoger belastingpercentage dat geldt voor eenmalige of extra uitbetalingen, zoals bonussen of vakantiegeld.
Het bijzondere tarief hangt af van je inkomen en wordt automatisch toegepast door je werkgever. Je kunt op je loonstrook terugvinden welk percentage op jouw situatie van toepassing is.
Een voorbeeld: Stel, je hebt een uurloon van 25 euro en je ontvangt 8 procent vakantiegeld. Je wilt 20 uur laten uitbetalen. De bruto waarde is dan:
20 uur × 25 euro = 500 euro
500 euro + 8 procent vakantiegeld = 540 euro bruto
Als het bijzondere tarief in jouw geval 49,5 procent is, houd je hier netto het volgende van over:
540 × (100% – 49,5%) = 272,70 euro netto
Je ziet dus: het bruto bedrag lijkt aantrekkelijk, maar de belasting kan een flink verschil maken. Het is daarom slim om vooraf een inschatting te maken van wat je werkelijk netto overhoudt.
Wat betekent het voor je toeslagen?
Naast de belasting die je betaalt over uitbetaald verlof, is er nog een ander aandachtspunt: het effect op je toeslagen. Extra inkomsten kunnen namelijk invloed hebben op toeslagen zoals zorgtoeslag, huurtoeslag of kinderopvangtoeslag.
Als je inkomen stijgt door het laten uitbetalen van verlofuren, kan het zijn dat je minder recht hebt op toeslagen of dat je er zelfs helemaal geen recht meer op hebt. Dit merk je vaak pas bij de definitieve berekening van de Belastingdienst, waardoor je later mogelijk een bedrag moet terugbetalen.
Het is daarom verstandig om vooraf te controleren wat de gevolgen zijn voor jouw persoonlijke situatie. Op de website van de Belastingdienst kun je met een proefberekening zien wat er verandert als je inkomen tijdelijk hoger is dan normaal.
Kies je voor uitbetaling? Zorg dan dat je weet wat je netto overhoudt én welke impact het kan hebben op je toeslagen. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.
Wat kies jij?
Of je verlof beter kunt opnemen of laten uitbetalen, hangt helemaal af van jouw persoonlijke situatie. Extra inkomsten kunnen op korte termijn aantrekkelijk zijn, maar rust en vrije tijd zijn minstens zo waardevol. Een paar dagen vrij nemen kan net zo goed een investering zijn – in je energie, focus en werkplezier.
Kijk dus niet alleen naar het bedrag dat je op je rekening kunt krijgen, maar ook naar wat je nodig hebt. Heb je behoefte aan meer ruimte in je agenda of juist in je portemonnee?
Wat je ook kiest, zorg dat je weet waar je aan toe bent. En kom je er zelf niet helemaal uit? Dan is het altijd verstandig om advies te vragen aan HR of je salarisadministrateur.
